10/11/2023
Ngoài việc tiến hành nghiên cứu thị trường và tích lũy kinh nghiệm giao dịch, một trong những điều quan trọng nhất bạn cần làm trước khi tham gia vào thị trường chứng khoán đó là xây dựng bảng cân bằng tài chính cá nhân. Nói cách khác, bạn cần xác định xem mình có bao nhiêu tiền, nợ bao nhiêu và khả năng đầu tư vào chứng khoán là bao nhiêu. Trong bài học này, chúng ta hãy cùng tìm hiểu sự cần thiết và các bước xây dựng bảng cân bằng tài chính cá nhân trước khi bắt đầu đầu tư chứng khoán.
Bảng cân bằng tài chính cá nhân đơn giản chỉ là một danh sách các tài sản và các khoản nợ của bạn, từ đó bạn có thể xác định giá trị ròng của mình. Giá trị ròng là tổng tài sản trừ tổng nợ phải trả. Điều này nghe thì vẻ giống như công việc của một kế toán nhưng việc xác định chính xác giá trị ròng là cực kỳ quan trọng đối với thành công về tài chính trong tương lai của bạn . Bạn nên theo dõi và cập nhật bảng cân đối tài chính của bạn ít nhất mỗi năm một lần để theo dõi tiến trình tài chính của bạn, giá trị ròng có tăng lên hay không.
Lập bảng cân đối tài chính khá là đơn giản. Bạn có thể thực hiện thủ công bằng bút và tờ giấy hoặc bạn có thể sử dụng một số phần mềm bảng tính trên máy tính của mình. Thu thập tất cả các tài liệu tài chính của bạn, chẳng hạn như sổ tiết kiệm, giấy tờ ngân hàng, báo cáo môi giới, …Tiếp theo bạn thực hiện theo các bước mà chúng tôi hướng dẫn trong phần tiếp theo của bài học này.
Tài liệu thứ hai bạn cần chuẩn bị là báo cáo thu nhập. Báo cáo thu nhập cho biết tổng thu nhập và tổng chi phí của bạn. Nếu tổng thu nhập của bạn lớn hơn tổng chi phí mà bạn phải trả thì bạn đang có một thu nhập ròng rất tốt. Ngược lại, nếu tổng chi phí của bạn vừa bằng hoặc vượt quá tổng thu nhập, bạn nên cân nhắc việc cắt giảm chi phí hoặc gia tăng thu nhập của mình. Bạn cần chắc chắn rằng mình có thu nhập ròng ổn định và bạn có thể sử dụng số tiền đó để mua cổ phiếu.
Bảng cân đối tài chính cá nhân của bạn có thể giống với bảng cân đối kế toán mà một công ty lớn cần chuẩn bị. Tại sao nói việc xây dựng bảng cân đối tài chính cá nhân trước khi đầu tư chứng khoán là cần thiết? Bởi vì bạn càng hiểu về cách thiết lập bảng cân đối tài chính của cá nhân bạn, bạn sẽ dễ dàng nắm được những bảng cân đối kế toán của những công ty mà bạn định đầu tư. Điều quan trọng nữa là sau khi xây dựng bảng cân đối tài chính cá nhân, bạn có thể xem liệu mình có đủ khả năng để tham gia vào thị trường chứng khoán hay không và khả năng chi trả cho việc đầu tư chứng khoán của bạn là bao nhiêu.
Đầu tiên, hãy xác định bạn có bao nhiêu số tiền mặt trong bảng cân đối tài chính cá nhân của mình. Bạn cần phải có số tiền mặt tương ứng với tổng chi phí sinh hoạt mà bạn phải chi trả trong tối thiểu từ 3 đến 6 tháng. Số tiền này có thể giúp bạn vượt qua những cuộc khủng hoảng thường gặp như thất nghiệp. Thường mất từ 3 đến 6 tháng để tìm một công việc mới hay một nguồn thu nhập mới. Nếu chi phí hàng tháng của bạn là 2.000 USD, bạn cần ít nhất 6.000 USD tiền mặt hoặc trong tài khoản ngân hàng. Hãy coi đây là một quỹ khẩn cấp, không phải quỹ đầu tư. Số tiền này đừng dùng để mua cổ phiếu.
Nếu bạn mất việc, bạn sẽ phải gặp khó khăn về tài chính, điều này sẽ ảnh hưởng đến danh mục đầu tư chứng khoán của bạn. Bạn có thể phải bán một số cổ phiếu trong tài khoản của mình để lấy tiền thanh toán các chi phí khác. Quỹ khẩn cấp sẽ giúp bạn vượt qua cuộc khủng hoảng tiền mặt tạm thời.
Thanh khoản là việc bạn có thể dễ dàng chuyển đổi tài sản (những thứ có giá trị mà bạn sở hữu) thành tiền mặt. Nếu biết cách thanh khoản tài sản, bạn có thể có nhiều lựa chọn khi bạn cần tiền mặt để mua cổ phiếu hoặc chi trả hóa đơn.
Liệt kê tài sản của bạn theo thứ tự thanh khoản trên bảng cân đối kế toán giúp bạn hiểu ngay tài sản nào có thể nhanh chóng chuyển đổi thành tiền mặt và tài sản nào không thể. Nếu bạn cần tiền mặt lúc này, thì những tài sản có tính thanh khoản cao nhất là tài khoản ngân hàng, sổ tiết kiệm hoặc vàng, ngoại tệ. Các tài sản khác, chẳng hạn như bất động sản, nên ở cuối danh sách vì việc chuyển đổi thành tiền mặt cần có thời gian và cân nhắc.
Các nhà đầu tư không có các tài sản thanh khoản lưu động, để có tiền mặt cho các khoản đầu tư ngắn hạn, họ có nguy cơ phải bán tài sản một cách nhanh chóng và chịu thua lỗ. Đối với các nhà đầu tư chứng khoán, họ có thể phải bán sớm những cổ phiếu mà ban đầu dự định sẽ đầu tư dài hạn.
Nợ phải trả chỉ là các hóa đơn mà bạn có nghĩa vụ phải trả, cho dù đó là hóa đơn thẻ tín dụng hay thanh toán thế chấp. Nếu bạn không theo dõi các khoản nợ của mình, bạn có thể nghĩ rằng bạn có nhiều tiền hơn mà bạn thực sự có.
Giá trị ròng là thể hiện tổng tài sản của bạn. Bạn có thể sử dụng công thức cơ bản sau để tính giá trị ròng:
Giá trị ròng = Tổng tài sản - Tổng nợ
Thiết lập bảng cân đối tài chính để xem tình trạng tài chính hiện tại của bạn. Từ đó, hãy nghiên cứu và cố gắng tìm ra một số thay đổi mà bạn có thể làm để gia tăng tài sản của mình. Đôi khi bạn chỉ cần điều chỉnh lại các mục trên bảng cân đối tài chính cá nhân để đạt được mục tiêu tài chính của mình. Khi phân tích một bảng cân đối tài chính, bạn cần lưu ý những điểm sau:
Số tiền mà bạn được sử dụng như một quỹ khẩn cấp có trong một tài khoản an toàn và có lãi suất cao không?
Các tài sản khấu hao bạn có thể thay thế bằng các tài sản có giá trị cao?
Bạn có thể thay thế các khoản đầu tư lợi nhuận thấp bằng các khoản đầu tư có lợi nhuận cao?
Bạn có thể sử dụng tiền từ các tài sản có lãi suất thấp trả hết nợ cho lãi suất cao?
Nếu bạn đang mang nhiều nợ, bạn có đang lấy số tiền đó để đầu tư không và liệu lợi tức đầu tư có lớn hơn số tiền mà bạn phải trả?
Bạn có thể bán bất kỳ tài sản cá nhân để đổi lấy tiền mặt không?
Sau khi hoàn thành 5 bước trên, có thể bạn đã thiết lập được bảng cân đối tài chính cá nhân của mình. Các nhà đầu tư thường chỉ tập trung vào nghiên cứu thị trường và tích lũy kinh nghiệm giao dịch mà quên mất tầm quan trọng của việc cân bằng tài chính. Nhiều người háo hức đầu tư mà không nghĩ đến các khoản nợ, các chi phí phải trả và những trường hợp khẩn cấp có thể xảy ra. Điều này vô tình khiến nhà đầu tư rơi vào tình thế “không có đường lui” khi gặp rủi ro, thua lỗ. Vì vậy, trước khi quyết định tham gia vào bất cứ lĩnh vực nào của thị trường tài chính hãy xây dựng một bảng cân bằng tài chính cá nhân thật hoàn thiện.
(Nguồn tổng hợp - quanlydautu.vn chỉnh sửa)